Zoekrichtingen begroting 2020

1. Onbenutte belastingcapaciteit meer benutten

Context
Vergeleken met andere gemeenten, heeft Buren een gemiddelde belastingcapaciteit en -opbrengst. In de paragraaf Weerstandsvermogen van de begroting wordt de onbenutte belastingcapaciteit benoemd en deze bedraagt 1,8 miljoen in 2019. Gemeente Buren kan de belastinginkomsten met dit bedrag verhogen als zij besluit de OZB maximaal te verhogen voor woningen en niet-woningen.

Ook heeft Gemeente Buren de mogelijkheid om andere belastingen te verhogen of te gaan heffen. Voorbeelden zijn forensenbelasting, parkeerbelasting, toeristenbelasting en reclamebelasting.

Hoeveel budgetruimte is mogelijk?
Budgetruimte kan gezocht worden door bestaande belastingen te verhogen, zoals de OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting. Deze budgetruimte kan structureel worden aangewend en de diverse belastingen kennen geen plafond. Er moet wel sprake zijn van redelijke belastingheffing, en niet van een willekeurig tarief. De gemeenteraad is verder vrij om de hoogte van het tarief te bepalen.

Wat zijn de financiële effecten?
De landelijke macronorm, die de jaarlijkse maximale verhoging van de OZB voor alle gemeenten voorschreef, is per 2020 verlaten.

De genoemde toename in opbrengst per belasting is structureel van aard.

Hoe groot is de totale onbenutte belastingcapaciteit in 2020?
De totale onbenutte belastingcapaciteit bedraagt 1,8 miljoen euro.

Wat zijn de voordelen?

• Meer structurele inkomsten
• In het geval van de OZB dragen alle belastingplichtigen de lasten gezamenlijk
• Geen extra inspanningen nodig vanuit de organisatie

Wat zijn de nadelen?

• Hondenbelasting: Tijdens het collegeprogramma is afgesproken om de hondenbelasting op termijn af te schaffen
• Toeristenbelasting: Mogelijk negatieve effecten op toerisme

Wat zijn de risico’s?
Indien we de OZB-compensatieregeling voor verenigingen afschaffen, bestaat het risico dat deze verenigingen een beroep doen op het amendement Omtzigt. Met dit amendement is in de Gemeentewet de mogelijkheid gekomen om dorpshuizen en verenigingen een lager tarief OZB (eigendom en gebruik) in rekening te brengen. Het beschikbare budget voor de compensatieregeling zou dan het dubbele gaan kosten op het taakveld OZB

Wat betekent 1%-punt OZB-belastingverhoging voor de lastendruk van de inwoner?
Een 1%-punt OZB-belastingverhoging leidt tot een toename van €3,71 in de lastendruk van een inwoner bij een gemiddelde WOZ-waarde van € 290.000. Een verhoging van 10% leidt tot een toename in de belastingdruk van €37,12.

Hieronder een rekenvoorbeeld bij een 5, 10, of 15%-puntverhoging van de OZB. Uitgangspunten: Woning met een gemiddelde WOZ-waarde van €285.000, niet-woningen met WOZ-waarde van €350.000.

Hoe hoog zijn de belastingtarieven bij andere gemeenten in de regio?

Hieronder een overzicht van de belastingtarieven 2019 in de regio.

Per wanneer en voor hoe lang heeft de maatregel effect op de meerjarenbegroting?
Verhoging van de tarieven van bestaande belastingen, met uitzondering van leges, rioolheffing en precario, leidt tot structurele meeropbrengst.

Is wijziging van beleidskaders nodig?
Beleidskaders veranderen niet als de bestaande belastingen worden verhoogd. Kiest de gemeenteraad voor een andere verhouding in de belastingdruk OZB tussen inwoners en bedrijven, dan zal dit goed gemotiveerd moeten worden.

In het geval van invoering van nieuwe belastingsoorten, moeten nieuwe beleidskaders op deze onderdelen worden ontwikkeld.

Zijn andere belasting(verhoging)en mogelijk?
Ja, bijvoorbeeld toeristenbelasting voor dagrecreatie. Deze kan gelden voor niet-inwoners van de gemeente die recreëren op terreinen zoals De Beldert, De Meent en het Eiland van Maurik. De opbrengst is op dit moment niet in te schatten.

Nadelen zijn:

• Een ‘nieuwe vorm’ van toeristenbelasting die apart ingevoerd moet worden;
• Praktische uitvoering vereist medewerking van terreineigenaren en identiteitscontroles;
• Mogelijk negatieve effecten op toerisme.

Andere voorbeelden zijn roerende-ruimtebelasting, reclamebelasting, parkeerbelasting, baatbelasting en forensenbelasting.

Voordeel:

• Meer structurele inkomsten.

Nadelen:

• Deze belastingen kennen hoge perceptiekosten bij invoering;
• Zij zijn bewerkelijk en moeten jaarlijks worden gecontroleerd;
• Voor parkeerbelastingen komt daar nog het onderdeel handhaving bij;
• De huidige personele bezetting is niet toereikend.

Ten aanzien van de leges, de rioolheffing of precario bestaat de mogelijkheid tot belastingverhoging niet, omdat bij deze heffingen de baten niet hoger mogen zijn dan de lasten. De gemeente mag geen winst maken op leges.

Garageboxen worden op dit moment niet in de rioolheffing betrokken. Dit is een mogelijkheid. Dit leidt niet tot een meeropbrengst, alleen tot een mogelijk lager tarief voor de overige objecten.
De wens bestaat om een eventuele vermakelijkhedenbelasting in te voeren voor locaties waar evenementen plaatsvinden of gerecreëerd wordt. Denk hierbij aan de Efteling.
Het is mogelijk om rechten te heffen voor het geven van vermakelijkheden waarbij gebruik wordt gemaakt van voorzieningen die door het gemeentebestuur tot stand zijn gebracht.

Ruimte kan verder gezocht worden in het afschaffen van vrijstellingen voor leges.
Afschaffing van de vrijstelling op leges voor inzamelingsvergunningen en evenementen/markten als er sprake is van niet-commerciële activiteiten of als de opbrengst voor een liefdadig doel is bestemd. Afschaffen van deze vrijstelling levert een jaarlijks bedrag op van ca. € 3.925.
De wens bestaat om de leges voor de nieuwe registratie van een kinderopvangorganisatie vrij te stellen. Op jaarbasis gaat het om een bedrag van ca. € 5.930. De gemeente verleent dan vrijstelling aan de ondernemer.
Iedere vrijstelling van leges betekent dat de kosten van het product ten laste van de algemene middelen komen.

Verdieping op roerende-ruimtebelasting, baatbelasting, forensenbelasting, parkeerbelasting en reclamebelasting

Huidige situatie
De volgende belastingverordeningen zijn op dit moment vastgesteld in de gemeente Buren:

• Onroerende zaakbelastingen
• Toeristenbelasting
• Hondenbelasting
• Rioolheffing
• Precario

De volgende verordeningen zijn vastgesteld voor het heffen van rechten en leges:

• Legesverordening
• Onderhoudsrecht graven

De mogelijkheid bestaat om het belastinggebied uit te breiden. Daarbij mag een gemeente alleen gebruik maken van de soorten belastingen die de Gemeentewet limitatief heeft opgesomd. De gemeentewet kent nog de volgende belastingen:

1. Roerende woon en bedrijfsruimten belastingen
Artikel 221 van de Gemeentewet maakt het mogelijk om een ‘soort OZB’ te heffen van roerende ruimten.
Hierbij kan gedacht worden aan een stacaravan of een krantenkiosk.
Voor de vereisten en mogelijkheden wordt volledig aansluiting gevonden bij de OZB. Ook de tarieven zijn gelijk aan die van de OZB.

Voordelen:

• Volledige aansluiting bij de wijze van heffen van de OZB;
• Algemeen dekkingsmiddel.

Nadelen:

• Gegevens zijn moeilijk te verzamelen en actueel te houden (van roerende ruimten zijn geen eigenaren bekend in het Kadaster);
• Het aantal belastbare objecten is zeer beperkt omdat objecten al snel bestempeld worden als onroerend als zij bestemd zijn om duurzaam ter plaatse te blijven;
• Hoge uitvoeringskosten.

2. Baatbelasting
Op grond van artikel 222 van de Gemeentewet kan de gemeente een baatbelasting heffen. De gemeente kan deze belasting heffen ter compensatie van te maken kosten van een voorziening die door de gemeente wordt aangelegd. Het gaat concreet om die onroerende zaken in bepaalde gedeelten van de gemeente gelegen die gebaat zijn bij het tot stand brengen van een fysieke voorziening die van openbaar nut is (dus geen planmatige voorzieningen).

Voordelen:

• De te maken kosten worden omgeslagen over degene die erbij gebaat zijn.

Nadelen:

• Juridisch een zéér moeilijke heffing;
• Hoge uitvoeringskosten;
• Grote kans op langdurige beroepsprocedures;
• Inning bedragen over lange termijn van bijvoorbeeld 30 jaar;
• Komt niet in aanmerking om op korte termijn extra opbrengsten te genereren.

3. Forensenbelasting
De gemeente kan een forensenbelasting heffen op grond van artikel 223 van de Gemeentewet. De forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen die gedurende het belastingjaar in de gemeente, zonder in die gemeente hoofdverblijf te hebben, meer dan 90 malen nachtverblijf houden dan wel op meer dan 90 dagen voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden.

Bij de heffing van forensenbelasting gaat het eigenlijk dus om het belasten van mensen die wel profiteren van allerlei gemeentelijke voorzieningen zonder dat zij inwoner van de gemeente zijn.

Voordelen:

• Deze belasting wordt betaald door mensen die niet hun hoofdverblijf in de gemeente hebben;
• Algemeen dekkingsmiddel.

Nadelen:

• Hoge uitvoeringskosten bij invoering door noodzakelijke inventarisatie;
• Bij een heffingsmaatstaf naar economische waarde moet ook voor roerende objecten Een waarde bepaald worden;
• Beperkte extra opbrengst;
• Samenloop heffing (eigenaar betaalt ook OZB).

4. Parkeerbelasting
Op basis van artikel 225 van de Gemeentewet kan de gemeente parkeerbelastingen heffen van personen die een voertuig in de gemeente parkeren. De gemeente kan twee parkeerbelastingen heffen, te weten:

1. Parkeren met parkeerapparatuur;
2. Parkeren met een vergunning.

Het tarief kan afhankelijk worden gesteld van de parkeerduur, de parkeertijd, van de ingenomen oppervlakte en van de ligging van de terreinen of de weggedeelten. De gemeente heeft de mogelijkheid om voor het parkeren met vergunning niet alleen parkeerbelastingen te heffen maar ook leges voor het afgeven van de vergunning.

Voordelen:

• Een instrument om parkeeroverlast te verminderen of te voorkomen;
• Algemeen dekkingsmiddel.

Nadelen:

• Hoge perceptiekosten bij invoering nieuwe belasting en uitvoeren handhaving;
• Hoge investeringskosten (parkeerautomaten).

5. Reclamebelasting
Artikel 227 van de Gemeentewet geeft de gemeente de mogelijkheid een belasting te heffen op openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg. Voorwerp van de belasting is de openbare aankondiging. Daarbij kan worden gedacht aan borden, lichtreclames, vignetten, merken, vlaggen etc. Het gaat daarbij niet uitsluitend om aankondigingen voor reclamedoeleinden, maar ook om zakelijke aankondigingen. De aankondiging moet wel zichtbaar zijn vanaf de openbare weg.

Voordelen:

• Regulering reclame uitingen (borden in weilanden e.d.);
• Algemeen dekkingsmiddel.

Nadelen:

• Hoge perceptiekosten bij invoering ;
• Hoge uitvoeringskosten jaarlijkse controle op volledigheid en handhaving.